Zaimek

Zaimek

W języku włoskim wyróżnia się kilka rodzajów zaimków:

Zaimki osobowe

Zaimki osobowe w funkcji podmiotu:

OSOBA (ZAIMEK POLSKI) ZAIMEK WŁOSKI AKCENTOWANY ZAIMEK WŁOSKI NIEAKCENTOWANY
  1 lp. (ja) io io
  2 lp. (ty) tu tu
  3 lp. (on, ona) lui, lei egli, ella, esso, essa
  1 lm. (my) noi noi
  2 lm. (wy) voi voi
  3 lm. (oni, one) loro essi, esse

Formy nieakcentowane są używane przy odmianie czasownika, a formy akcentowane występują po czasowniku. Zaimki Lei i Loro (napisane wielką literą) są formani grzecznościowymi i oznaczają: pan, pani,panowie, panie, państwo. Jednakże podmiot wyrażony zaimkiem osobowym jest często pomijany w zdaniu, podobnie jak w języku polskim.

Zaimki osobowe w funkcji dopełnienia:

OSOBA FORMY AKCENTOWANE FORMY NIEAKCENTOWANE
DOPEŁNIENIE BLIŻSZE DOPEŁNIENIE DALSZE DOPEŁNIENIE BLIŻSZE DOPEŁNIENIE DALSZE
1 lp. mi mi me a me
2 lp. ti ti te a te
3 lp. (egli) lo (si) gli (si) lui a lui
3 lp. (ella) la (si) le (si) lei a lei
1 lm. ci ci noi a noi
2 lm. vi vi voi a voi
3 lm. (essi) li (si) loro (si) loro loro
3 lm. (esse) le (si) loro (si) loro loro

Zaimki mi, ti, si, ci, vi oraz si przybierają przed zaimkami lo, la, li, le i ne formy: me, te, sé, ce, ve, se. Zaimki gli oraz le łączą się z tymi zaimkami w formy: glielo, gliela, glieli, gliele oraz gliene. Zaimek neznaczy: z tego, z nich, o nim, o niej, o nich, o tym.

Zaimki trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej w funkcji dopełnienia pisane wielką literą również wskazują na formę grzecznościową, np. La – Pana, Pani, Li – Panów, Pań, Państwa.

Zaimki przysłówkowe

  • ci, vi – tu, tam
  • ne – stąd, stamtąd

Zaimki wskazujące

  • questi, questa – ten, ta
  • quegli, quella – tamten, tamta
  • costui, costei, costoro – ten, ta, ci, te (pogardliwie)
  • colui, colei, coloro – tamten, tamta, tamci, tamto (pogardliwie)
  • ciò – to

Zamiast zaimka wskazującego ciò można również użyć zaimka osobowego lo.

Zaimki względne

  • chi – kto, ktoś, ten
  • che – co
  • il quale – który (odmienne przez liczby i rodzaje)
  • cui (z przyimkiem) – który (dopełnienie, wyraz używany z przyimkiem), np. a cui – któremu

Zaimki pytające

  • chi? – kto?
  • che?, che cosa? – co?
  • quale? – jaki?, który?
  • quante? – ile?

Zaimki nieokreślone

  • uno – pewien, jakiś
  • alcuno – żaden
  • qualcuno – ktoś
  • qualcosa – coś
  • nessuno – nikt
  • niente, nulla – nic
  • altri – inny
  • tale – taki
  • tutti, tutte – wszyscy, wszystkie